واکسیناسیون چیست؟
واکسیناسیون یک راه ساده، امن، و مؤثر برای محافظت در برابر بیماری های مضر قبل با تماس آنها است. از دفاع طبیعی بدن برای ایجاد مقاومت در برابر عفونت های خاص استفاده می کند و سیستم ایمنی بدن را قوی تر می کند.
واکسن ها سیستم ایمنی بدن را برای ایجاد آنتی بادی زمانیکه در معرض بیماری قرار می گیرد آموزش می دهند. با این حال، به دلیل اینکه واکسن ها تنها حاوی اشکال کشته شده یا تضعیف شده میکروب هایی مانند ویروس ها یا باکتری ها هستند، باعث بیماری نمی شوند یا باعث در معرض خطر عوارض آن قرار نمی دهند.
اکثر واکسن ها به صورت تزریقی تلقیح می شوند.
واکسن چگونه کار می کند؟
واکسن ها خطرات ابتلا به بیماری را با دفاع طبیعی بدن برای ساخت محافظ کاهش می دهند. هنگامی که واکسن دریافت می شود، سیستم ایمنی بدن پاسخ می دهد:
- عامل مهاجم مانند ویروس یا باکتری را تشخیص می دهد.
- آنتی بادی توليد ميکند. آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که به طور طبیعی توسط سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با بیماری تولید می شوند.
- بیماری و نحوه مبارزه با آن را به یاد می آورد. اگر در آینده در معرض عامل بیماری قرار گرفته شوند، سیستم ایمنی بدن می تواند به سرعت آن را نابود کند قبل از اینکه به عامل بیماری در بدن تبدیل شود.
بنابراین واکسن راهی امن و هوشمندانه برای تولید پاسخ ایمنی در بدن است، بدون اینکه باعث بیماری شود.
سیستم ایمنی برای یادآوری طراحی شده است. هنگامی که واکسیناسیون انجام می شود، به طور معمول در برابر یک بیماری برای سال ها، دهه ها یا حتی یک عمر محافظت ایجاد می شود، به همین دلیل واکسن ها مؤثر هستند و به جای درمان یک بیماری، واکسیناسیون باعث پیشگیری از بیماری می شود.
چرا بايد واکسيناسيون را انجام دهیم؟
بدون واکسن، خطر بسیاری از بیماری جدی وجود دارد که می توانند تهدید کننده زندگی باشند. اگرچه ممکن است برخی بیماری ها دیگر رایج نباشد اما هنوز عواملی وجود دارد که باعث می شود در برخی یا تمام نقاط جهان به گردش خود ادامه دهند. در دنیای امروز بیماری های عفونی به راحتی می توانند از مرزها عبور کنند و آلودگی ایجاد شود.
دلیل واکسیناسیون، محافظت است.
چه چیزی در واکسن است؟
تمام مواد تشکیل دهنده یک واکسن نقش مهمی در اطمینان از ایمن و مؤثر بودن یک واکسن دارد. برخی از این موارد عبارتند از:
- آنتی ژن: این یک شکل کشته یا ضعیف شده از یک ویروس یا باکتری است که بدن را آموزش می دهد تا در صورت مواجه شدن با یک بیماری در آینده، آن را تشخیص دهد.
- کمک کننده: به افزايش پاسخ ايمني کمک ميکند و به کارکرد بهتر واکسن کمک می کنند.
- مواد نگهدارنده: تا اطمینان حاصل شود که یک واکسن مؤثر باقی می ماند.
- پایدارکننده: واکسن در طول ذخیرهسازی و حمل و نقل محافظت می شود.
مواد تشکیل دهنده واکسن ها بر روی برچسب ممکن است ناآشنا به نظر برسند، اما بسیاری از اجزای مورد استفاده در واکسن ها به طور طبیعی در بدن، در محیط زیست، و در غذاهایی که مصرف می شود وجود دارد. همچنین تمام مواد تشکیل دهنده در واکسن مانند واکسن، به طور کامل آزمایش میشود و از ایمنی آن اطمینان حاصل می شود.
آیا واکسن ها بی خطر هستند؟
واکسیناسیون بی خطر است و عوارض جانبی یک واکسن معمولاً جزئی و موقتی است، مانند درد یا تب خفیف. عوارض جانبی جدی تر ممکن است بهصورت بسسیار نادر رخ دهد.
هر واکسن دارای مجوز، در فازهای متعددی از مطالعات قبل از تایید برای استفاده آزمایش می شود، و به طور منظم مورد ارزیابی مجدد یک بار آن را معرفی شده است. دانشمندان همچنین به طور مداوم اطلاعات چند منبع را برای هر نشانه ای که یک واکسن ممکن است باعث خطرات بهداشتی شود، زیر نظر دارند.
هر واکسن دارای مجوز به شدت در سراسر فازهای متعددی از کارآزمایی ها قبل از آن برای استفاده تایید آزمایش می شود، و به طور منظم ارزیابی مجدد یک بار آن را معرفی شده است. دانشمندان همچنین به طور مداوم اطلاعات چند منبع را برای هر نشانه ای که یک واکسن ممکن است باعث خطرات بهداشتی شود، زیر نظر دارند.
به یاد داشته باشید، شما به مراتب بیشتر احتمال دارد که توسط یک بیماری قابل پیشگیری از واکسن به شدت مجروح می شود تا توسط یک واکسن. به عنوان مثال کزاز می تواند باعث درد شدید، اسپاسم عضلانی (lockjaw) و لخته شدن خون شود، سرخک می تواند باعث آنسفالیت (عفونت مغز) و کوری شود. بسیاری از بیماری های قابل پیشگیری از واکسن حتی می توانند منجر به مرگ شوند. مزایای واکسیناسیون تا حد زیادی بیشتر از خطرات، و بسیاری از بیماری ها و مرگ و میر بیشتر بدون واکسن رخ می دهد.
آیا عوارض جانبی از واکسن وجود دارد؟
واکسن ها نیز مانند هر دارویی می توانند عوارض جانبی خفیفی مانند تب درجه پایین یا درد یا قرمزی در محل تزریق ایجاد کنند. واکنش های خفیف در عرض چند روز به خود از بین می رود.
عوارض جانبی شدید یا طولانی مدت بسیار نادر است. واکسن ها به طور مداوم برای ایمنی تحت نظارت، برای تشخیص حوادث نامطلوب نادر.
منبع : Vaccines and immunization: What is vaccination؟ (who.int)